INFORMATION AVAILABLE IN ENGLISH, GUJARATI AND HINDI
INTERSEX / DISORDERS OF SEXUAL DIFFERENTIATION / AMBIGUOUS GENITALIA
At conception, a fetus’s gender is already determined based on the 23rd pair of chromosomes it inherits from the parents. Females have two X chromosomes and males have an X and a Y chromosome. The sexual organs of males and females develop from the same fetal tissue. The main factor controlling the next step is male hormones. The presence of male sex hormones causes male organs to develop and the absence of male hormones causes female organs to develop. Without enough male hormones, a genetic male will develop ambiguous genitalia. Likewise, a genetic female will develop ambiguous genitalia if male hormones are present.
Characteristics of ambiguous genitalia in genetic females:
- An enlarged clitoris which appears to be a small penis
- A concealed vagina
Characteristics of ambiguous genitalia in genetic males:
- Microphallus
- Severe degree of hypospadias
- Bilateral undescended testes
What is the long-term outlook for a child with ambiguous genitalia?
Intersex is a major social challenge also. A complete and thorough investigation with in-depth counselling of the family is mandatory to manage these children. ●
GUJARATI
ઇન્ટરસેક્સ
બાળકનું લીંગ માતા-પિતામાંથી મળેલ સેક્સ ક્રોમોઝોમ્સ પર નિર્ભર છે. સ્ત્રીઓ માં XX ક્રોમોઝોમ્સ અને પુરૂષોમાં XY ક્રોમોઝોમ્સ હોય છે. બાળકની જનેન્દ્રિયો નો વિકાસ ગર્ભ દરમ્યાન થયેલ હોરમોન્સની અસરથી જ થાય છે. હોરમોન્સની થોડી પણ ચૂક/ વધુ અસર/ઓછી અસરના કારણે ઇન્ટરસેક્સના પ્રોબ્લેમ ઉભા થાય છે.
ઇન્ટરસેક્સ એક મોટી મેડીકલ અને સોશીયલ ચેલેન્જ છે. બાળકના જન્મ સમયે જા નીચે જણાવેલ ચિન્હો દેખાય તો ડાક્ટરે તેને બાબો/બેબી જાહેર કરવાની ઉતાવળ કરવી ના જાઈએ. આવા બાળકોને બાળકોના સર્જન દ્વારા તપાસ અને રીપોર્ટ કરાવવા જરૂરી હોય છે. આજના જમાનામાં એન્ડોસ્કોપી અને લેપ્રોસ્કોપી આ બાળકોના લિંગના સચોટ નિદાન અને તેની યોગ્ય સારવાર માટે ખૂબ જ મદદરૂપ થાય છે.
ઇન્ટરસેક્સના ચિન્હો :
(૧) બાળકીઓ (XX) માં ઇન્ટરસેક્સના ચિન્હો :
– યોનિમાર્ગની ઉપર ભગ્નનો આકાર લિંગ જેવો હોવો
– યોનિમાર્ગ બંદ હોવો/ન હોવો
(૨) બાબાઓ (XY) માં ઇન્ટરસ્ક્સના ચિન્હો :
– બાળકી જેવી જનેન્દ્રિયો હોવી.
– પેશાબનો માર્ગ લિંગની નીચે/પાછળ હોવો.
– લિંગ નો ભાગ ખૂબ જ નાનો હોવો અને પેશાબનો રસ્તો ખોટી જગ્યાએ હોવો.
– વૃષણની બંન્ને ગોળી વૃષણ કોથળીમાં ન હોવી. •
HINDI
इंटरसैक्स/यौन भेदभाव का विकार/अस्पष्ट जननांगता
गर्भधारण के समय से ही, अपने माता-पिता से विरासत में प्राप्त २३वें गुणसूत्र के आधार पर भ्ा्रूण का लिंग निश्चित हो जाता है। कन्या में दो ङ्ग गुणसूत्र होते हैं और पुरूष बालक में एक ङ्ग और एक Y गुणसूत्र होता है। पुरूषों और महिलाओं के जनन अंगों का विकास एक ही भ्ा्रूण मांस-तंतु से होता है। अगले चरण को नियंत्रित करनेवाले मुख्य कारक पुरूष हार्मोन है। पुरूष अंगों के विकास का कारण पुरूष जनन हार्मोन की उपस्थिति है और इनकी अनुपस्थिति महिला जनन अंग विकसित करता है। अपर्याप्त पुरूष हार्मोन के कारण आनुवांशिक पुरूष में अस्पष्ट जननांगता का विकास होता है। इसी प्रकार, पुरूष हार्मोन की उपस्थिति के कारण आनुवांशिक महिला में अस्पष्ट जननांगता का विकास होता है।
आनुवांशिक महिलाओं में अस्पष्ट जननांगता के लक्षणः
१. बढ़ा हुआ भगशेफ (Clitoris), जो लघु शिश्न (Penis) सा प्रतीत होता है।
२. छुपा योनि।
आनुवांशिक पुरूषों में अस्पष्ट जननांगता के लक्षणः
१. गैर पहचान योग्य (अथवा अस्पष्ट) पुरूष गुप्तांग।
२. अनुपस्थित जननपिंड के साथ गंभीर अधोमूत्रमार्गता।
३. एक बहुत ही छोटा शिश्न जिसका मूत्रमार्ग अंडकोश की थैली के पास खुला हो।
४. दोनों ही अंडकोशों का अनुपस्थित होना और अंडकोश की थैली का अविकसित होना।
इंटरसैक्स एक प्रमुख सामाजिक चुनौती भी है। ऐसे बच्चों के उपचार के लिए परिवारवाले से बारीकी से परामर्श करने के साथ गहन जांच अनिवार्य है। कई बार, एक निश्चित निदान पर पहुंचने के लिए बहुविशिष्ट दृष्टिकोण आवश्यक होता है। अस्पष्ट जननांगता के साथ जन्मे कुछ बच्चों के जनन अंग सामान्य होते हैं जो उन्हें प्रजननक्षम जीवन व्यापन करने की अनुमति प्रदान करते हैं। अन्य कुछ प्रजननक्षम नहीं होते हैं अथवा वे गर्भधारण करने में कठिनाई का अनुभव करते हैं। कभी-कभार बाद के जीवनकाल में उनके जननअंग में गांठ हो जाने का खतरा होता है।•
